Veilig langs een veerpont

Ponten zijn het varende alternatief voor een brug of tunnel. Ze zijn er in alle soorten en maten en bewegen zich op verschillende manieren voort. Als klein schip moet je voorrang verlenen aan een veerpont. Een groot schip verleent medewerking aan een veerpont.

Vrijvarend of niet vrijvarend

Het belangrijkste verschil tussen veerponten is of zij vrijvarend of niet vrijvarend zijn. Bij vrijvarende veerponten kunnen deze zelfstandig manoeuvreren. Dit in tegenstelling tot een niet vrijvarende veerpont. Die maakt gebruik van een kabel of ketting bij het oversteken.

Het verschil tussen vrijvarend en niet vrijvarend is ook te zien op de bebording. De twee borden lijken redelijk op elkaar, dus kijk goed of er een lijn onder de boot is afgebeeld: dit betekent dat een ketting of kabel aanwezig is!

Deze bebording zul je ook terugzien op (digitale) waterkaarten. Ben je bezig met je reisvoorbereiding? Check op de kaart of je een veerpont tegenkomt en wat voor type dit is.

Niet vrijvarend: kabelpont

Er zijn twee types niet vrijvarende ponten: de kabelpont en gierpont. Een kabelpont is verbonden met een staalkabel of ketting die tussen beide oevers ligt. Dit is dus haaks op het vaarwater. Doorgaans heeft een pont een motor als aandrijving. Kleinere veerponten, zoals voet- en fietsveren, worden ook wel op de hand overgetrokken.

Als een kabelpont aan de oversteek begint, komt de kabel of ketting strak te staan. Verminder je vaart en wacht tot de pont de andere oever bereikt. Daarna kun je oversteken.

Niet vrijvarend: gierpont

Gierponten worden gebruikt op stromende rivieren, zoals de Maas. Deze niet vrijvarende ponten varen op de motor, maar benutten ook de stroming waardoor de veerpont eenvoudig aan de overzijde komt.

De kabel loopt vanaf de verankering via een aantal kleine bootjes boven water naar de gierpont. De pont hangt in de stroom en gebruikt de verankering als scharnierpunt. Hierdoor ‘zwaait’ de pont als het ware naar de overkant. Een gierpont is dus altijd te herkennen aan de ankerbootjes.

Bij een gierpont moet je altijd opletten aan welke zijde je gaat passeren. Zolang slagbomen openstaan zal de pont niet vertrekken en kun je voorlangs passeren. Let bij het passeren op het schroefwater. De pontschipper houdt dikwijls de schroef in zijn werk om de veerpont tegen de wal te drukken.

Sluitende of gesloten slagbomen zijn een signaal dat de pont zal vertrekken. Met het lichten van de klep maakt een veerpont ook een soort duikbeweging. Daaraan kun je zien dat de pont gaat varen. Wanneer de gierpont vertrekt of al vaart kun je beter wachten en vervolgens achterlangs passeren.

Let wel op dat je dit aan de juiste kant van het ankerbootje doet, anders kom je in de fuik van de pont en gierbootjes terecht en vaar je tegen een strakke kabel aan. Dit is extra gevaarlijk als je stroomafwaarts vaart. De tijd om achteruit te slaan of te draaien is beperkt en een gierpont kan niet uitwijken of zomaar stoppen.

Passeren van een pont

Over het algemeen geldt dat je in de buurt van een veerpont in bedrijf je snelheid aanpast om hinderlijke golfslag te voorkomen. Dit geldt al helemaal als je het verbodsbord voor hinderlijke waterbeweging ziet.

Als je niet zeker bent welke richting de veerpont vaart, kijk dan naar de neus van auto’s op de pont. Deze wijzen in de juiste richting.

Let verder op dat sommige veerponten geen verticale maar horizontale slagbomen hebben. Hierdoor kun je niet aan de slagboom zien of de pont op vertrekken staat!

Veerponten herkennen in het donker

Als het donker is kun je de verschillende veerponten herkennen aan de navigatieverlichting. Niet vrijvarende veerponten hebben alleen een rondom schijnend groen licht en daaronder een rondom schijnend wit licht.

Vaar je langs een gierpont? Het meest bovenstrooms gelegen ankerbootje (dichtst bij het anker) voert een wit rondom schijnend ligt. Let dus op dat als een gierpont meer dan één ankerbootjes heeft, deze niet allemaal een licht voeren! Alleen het eerste ankerbootje is verlicht.

Vrijvarende veerponten hebben zowel een rondom schijnend groen en wit licht als boordlichten en een heklicht.

Watertaxi’s

Wellicht dat je je afvraagt waarom watertaxi’s niet benoemd worden in het artikel. Heel simpel, volgens het BPR is een watertaxi géén veerpont, maar een passagierschip. Volgens de definitie van het BPR steekt een “veerpont” de vaarweg haaks over en is door de autoriteiten als zodanig aangewezen.

Houd desondanks rekening met dit soort (snelle) passagierschips als je op een vaarweg vaart, bijvoorbeeld rondom Rotterdam. Kijk regelmatig achterom en blijf koersvast.

Meer informatie

In 2014 werkten we samen met het Watersportverbond en de Vereniging Vrienden van de Veerponten (destijds Landelijk Veren Platform) aan een voorlichtingsfilm hoe je veilig langs een veerpont kunt varen. Informatie in dit artikel wordt in het filmpje duidelijk uitgebeeld.

Goede, veilige vaart!