Op zee kun je te maken krijgen met zware weersomstandigheden, grote golfhoogtes en druk scheepvaartverkeer (met grote beroepsvaart zoals tankers en containerschepen). Ook moet je rekening houden met drukke aanlooproutes naar de havens met aangewezen ankergebieden, verplichte meldingsplicht, windmolenparken en meer.
Waar moet je schip aan voldoen?
Waar je schip en bemanning aan moet voldoen is wettelijk geregeld in de Europese richtlijn pleziervaartuigen en de Wet pleziervaartuigen. Voor de beroepsvaart op zee zijn de richtlijnen vastgelegd in het SOLAS-verdrag (International Convention for the Safety of Life at Sea), waarin onder meer eisen zijn vastgelegd aan constructie, stabiliteit en veiligheidsmiddelen.
Welke categorieën CE-markering zijn er?
Veel recreatievaartuigen hebben een CE-markering. Deze is onderverdeeld in ontwerpcategorieën, die omschrijven waar een schip aan moet voldoen per vaarwater.
- Categorie A, Oceaan: ontworpen voor lange reizen waarbij de windkracht meer dan 8 op de schaal van Beaufort kan bedragen en de golfhoogte meer dan 4 meter kan zijn zonder dat het schip daardoor in de problemen kan komen, bijvoorbeeld op de oceanen.
- Categorie B, Zee: ontworpen voor zeereizen tot windkracht 8 op de schaal van Beaufort en een golfhoogte van maximaal 4 meter, bijvoorbeeld op zee.
- Categorie C, Kust: ontworpen voor het varen in kustwateren, riviermondingen, baaien, meren en rivieren tot en met windkracht 6 op de schaal van Beaufort en een golfhoogte van maximaal 2 meter, bijvoorbeeld beperkte kustvaart.
- Categorie D, Beschut: ontworpen voor de vaart in beschutte wateren tot windkracht 4 op de schaal van Beaufort en een golfhoogte van zo’n 0.3 tot 0.5 meter, bijvoorbeeld binnenwateren.
Waar let ik op voordat ik op zee ga?
Er zijn enkele belangrijke zaken met betrekking tot de constructie van het schip waar je op moet letten voordat je de zee op gaat.
- De stabiliteit van het schip. Is het schip stabiel genoeg of zelf oprichtend? Je kunt te maken krijgen met hoge golven, en dan heb je genoeg stabiliteit nodig om kenteren te voorkomen. Veel zeiljachten in de CE-A-categorie zijn zelf oprichtend, dat wil zeggen dat zij bij kentering vanzelf weer rechtkomen. Bij motorjachten is dit niet altijd het geval. Check voor welke CE-categorie jouw schip is gecertificeerd.
- Volledig afsluitbaar. Een boot die de zee op gaat moet volledig afsluitbaar zijn. Als dat niet het geval is kan het schip vol lopen, verliest het stabiliteit en kan uiteindelijk zinken. Dus, een goed afsluitbare kajuitingang, stevige en waterdichte ramen/patrijspoorten en dekluiken, afsluitbare bakskisten en een zelflozende kuip zijn geen luxe als je het grote water op gaat.
- De technische eisen aan motor, brandstofvoorziening, elektrische inrichting en lenspomp zijn ook omschreven in de CE normering. Een goed onderhouden motor is nodig om veilig op zee te varen. Daarnaast zijn goed werkende navigatiemiddelen en navigatieverlichting erg belangrijk.
- Belangrijk voor zeilboten: het staand en lopend want én het bijbehorend beslag moeten in goede conditie verkeren. De brochure 'Een veilige tuigage' geeft tips voor controle en onderhoud.
- Een uitgebreide veiligheidsuitrusting. In onderstaande tabel zie je een advieslijst met veiligheidsmiddelen, gespecificeerd per vaargebied. Of lees onze brochure ‘Veiligheid aan boord’.
Belangrijke vaar- en veiligheidsuitrusting
Dit zijn enkele belangrijke vaar- en veiligheidsuitrusting voor op zee uit de advieslijst uitgelicht.
- Een reddingsvlot. Zorg dat deze groot genoeg is en voldoende ruimte biedt aan alle opvarenden. Ook is de plek waar het reddingsvlot wordt opgeborgen van belang. Aan dek, of aan de spiegel zijn de beste plek, Je moet er in een noodsituatie snel bij kunnen.
- Goed ankergerei. Zorg dat dit in orde is, dus twee ankers met voldoende ketting en lijn.
- Brandbestrijdingsmiddelen. Brand aan boord is ernstig en op zee moet je dit zelf op kunnen lossen. Goede, gekeurde, brandblussers, branddekens e.d. zijn noodzakelijk.
- Grab bag. Overweeg een zogenoemde ‘grab bag’ klaar te zetten: een afgesloten waterdichte container of tas met essentiële veiligheidsmiddelen, waaronder een mobiele marifoon/telefoon/Epirb en EHBO-middelen die bij een calamiteit direct meegenomen kan worden.
Zorg goed voor je bemanning
Zorg dat je als schipper genoeg vaardigheden en ervaring hebt om veilig op groot water te varen. Je moet de nodige navigatiekennis beheersen en de papieren van het schip op orde hebben. Denk aan bemanningslijst, logboek en eigendomspapieren van de boot.
Weet wat je bemanning wel en niet kan. Houd bijvoorbeeld rekening met zeeziekte en neem pillen mee hiertegen.
Zorg voor genoeg proviand en water aan boord, goed passende en gekeurde reddingsvesten voor alle opvarenden en dat iedereen voorzien is van warme, waterdichte kleding.
Meer informatie?
Wil je zelf gaan varen op zee en ruime binnenwateren? Er zijn in Nederland meerdere vaarscholen die gericht lesgeven voor varen op zee. Verder organiseert KNRM in samenwerking met STC de Calamiteitentraining voor watersporters.
Je kunt ook meer lezen over de knooppuntinformatie Noordzee als je gaat varen langs de kust. Ook kun je de brochure over de scheepvaartroutes langs de Nederlandse en Belgische kust raadplegen.
Goede, veilige vaart!
