Wat is fijner dan tijdens het varen of zeilen over de Nederlandse wateren, een verfrissende duik te nemen op een warme zomerse dag? Om dit ook in de toekomst zorgeloos te kunnen blijven doen, moeten we er samen voor zorgen dat ons oppervlaktewater schoon blijft.
Watersporters lozen nog te vaak hun vuilwater. Een smerige en gevaarlijke gewoonte, die bovendien verboden is. Want wie wil er nu zwemmen, varen of pootje baden tussen andermans uitwerpselen? Als watersporter kunt u zelf bijdragen aan een betere waterkwaliteit. Gewoon door uw toiletwater aan boord op te slaan en af te leveren bij een vuilwaterinnamestation.
Sinds 1 januari 2009 geldt er een lozingsverbod voor toiletwater van pleziervaartuigen. Met de start van de campagne ‘Toiletwater vang het op!’, opgevolgd door ‘Gewoon schoon, lekker fri(e)s’ van de provincie Fryslân in samenwerking met recreatieschap de Marrekrite, Wetterskip Fryslân, de Friese Milieu Federatie en het Watersportverbond (regio Fryslân) en via de website van 'Varen doe je Samen!' willen wij het publiek voorlichten over de mogelijkheden en effecten van vuilwaterinzameling.
Varen en vuil water
Nederland is een echt watersportland. Boottoeristen hebben hier veel mogelijkheden om te genieten van de stilte, ruimte en prachtige natuur. Schoon zwem- en vaarwater is daarbij van groot belang. Sinds 2009 geldt er daarom landelijk een lozingsverbod van toiletwater. Immers, niemand wil toch zwemmen, varen of pootje baden tussen andermans uitwerpselen…?
Ziektes door vuil water
Ondanks dit verbod lozen vaarrecreanten nog veel te vaak hun toiletwater in het oppervlaktewater. Zo is een verfrissende duik van de vakantieganger opeens een stuk minder fris! Niet alleen is de aanblik van drijvende uitwerpselen en toiletpapier natuurlijk niet prettig, het water is dan ook vervuild met verschillende ziekteverwekkende bacteriën. Mensen die in dit water zwemmen lopen daardoor kans op maag-darmstoornissen. Ook aandoeningen aan de luchtwegen en gehoorgangen komen voor. Vooral kinderen zijn een kwetsbare groep, omdat zij relatief veel water binnenkrijgen.
Plaatselijke verontreiniging
Op het totaal van de watervervuiling lijkt het aandeel van watersporters te verwaarlozen. Maar pleziervaart en zwemmen gaan vaak samen. Bij mooi weer trekken we massaal naar dezelfde mooie plekken, waar we veilig willen recreëren in schoon oppervlaktewater. Toiletwaterlozingen kunnen zo plaatselijk voor heel ongezond zwemwater zorgen en voor veel mensen roet in het eten gooien.
Zwemmen in schoon water
In de zomerperiode willen veel recreanten graag plezierig zwemmen in het water. Omdat de pleziervaart nog veel te vaak haar toiletwater in het oppervlaktewater loost, is dat niet overal even veilig. Dit geldt zelfs voor plekken waar openbare toiletten aanwezig zijn. Vooral bij aanlegplaatsen in de open natuur komen er vaak teveel bacteriën in het water voor.
Kwaliteitscontrole zwemwater
Tijdens het zwemseizoen (1 mei - 1 oktober) worden zwemplekken regelmatig onderzocht op hoe het met de kwaliteit van de zwemwateren in Nederland gesteld is. Mede op basis van deze metingen wordt bepaald of het water veilig is om in te zwemmen. Wanneer er bijvoorbeeld veel blauwalgen of resten van uitwerpselen in het water zitten, kan er een zwemverbod komen.
Website en app
Op de website www.zwemwater.nl en via de Zwemwater App (beschikbaar voor Android en iOS/Apple) kunt u zien waar u met een gerust hart een duik kunt nemen. Daarnaast vindt u er ook andere handige weetjes zoals informatie over het aantal parkeerplaatsen, de bereikbaarheid en de aanwezigheid van horecagelegenheden. Via de kaart op de Zwemwater App vindt u altijd snel een veilige buiten zwemplek bij u in de buurt. Zwemmen is overigens op alle locaties altijd op eigen risico.
Meldingen en vragen
Ziet u ergens dode beesten, afval of bijvoorbeeld olie in het water? Dan kunt u dit melden bij de zwemwatertelefoon, de nummers verschillen per provincie. De GGD is bereikbaar voor vragen over en meldingen van gezondheidsklachten na het zwemmen www.ggd.nl.
Wat kunt u doen?
De watersporter die denkt dat de door hem of haar veroorzaakte vervuiling beperkt is, heeft het mis. Eén toiletlozing op het oppervlaktewater heeft inderdaad meestal weinig merkbare invloed op de kwaliteit van het water. Maar vooral op drukke aanleg- en ankerplaatsen tijdens mooie zomerdagen, maken ‘vele kleintjes’ al snel ‘één grote’.
Bijdragen aan schoon water
Er zijn verschillende manieren om bij te dragen aan schoon water en de gezondheidsrisico’s voor uzelf en andere recreanten te verkleinen (bekijk ook de brochure):
- Loos geen toiletwater op het oppervlaktewater;
- Installeer een opvangvoorziening voor toiletwater aan boord van uw vaartuig, zoals een vuilwatertank, een chemisch (mobiel) toilet of een eco-toilet;
- Geef het opgevangen toiletwater af bij een vuilwaterinnamevoorziening of bij de chemisch-toiletdepots in de jachthavens. Een eco-toilet kan geleegd worden in de groen- of compostbak.
Waar kan ik opgeslagen toiletwater in Nederland afgeven?
Het opgeslagen toiletwater in een vuilwatertank kan worden afgegeven aan één van de meer dan 300 uitpompstations voor huishoudelijk afvalwater van de pleziervaart in Nederland.
Door het in werking treden van het Activiteitenbesluit zijn jachthavens met meer dan 50 kajuitboten verplicht om in 2009 een uitpompstation te hebben, Voor jachthavens met meer dan 100 of 200 kajuitboten gold deze verplichting al in respectievelijk 2008 en 2007. Als u geen opvangsysteem aan boord heeft, maak dan gebruik van een toiletvoorziening aan wal. De bosjes op de aanlegplaatsen kunnen uiteraard niet als alternatieve toiletvoorziening worden gebruikt. Dit geeft overlast en ook hier is er kans op gezondheidsrisico’s.
Vuilwatertanks
Vuilwatertanks zijn er in veel verschillende soorten en maten. Maar hoe groot moet een tank zijn? Hoe voorkom je dat een vuilwatertank gaat stinken? Welke materialen zijn bruikbaar en welke niet? Wat kost het? Alleen toiletwater of al het afvalwater opvangen? Hoe sluit je een vuilwatertank aan? Wat is de beste plaats aan boord? Zijn er chemicaliën nodig in de tank? U leest het in de folder over vuilwatersystemen (via www.vuilwater.info).
Film: Schoon water door vuilwater op te vangen
Poepkasteel
Het prentenboek Poepkasteel vertelt over de avonturen van Pip Snater, Frok en Otje en hoe zij leren inzien hoe belangrijk schoon water is. Het prentenboek is een initiatief van Recreatieschap De Marrekrite, de Friese Milieu Federatie en Het Friese Merenproject. Het boek sluit aan bij de campagne ‘Gewoon schoon, lekker fri(e)s!’ Poepkasteel is vlot geschreven door Lida Dijkstra en heeft prachtige illustraties van Natascha Stenvert.
Kleurplaat
Bij het boek Poepkasteel is ook een kleurplaat gemaakt. Deze wordt elke zomer uitgedeeld door de bemanning van de Vuilwaterboot. Ook kunnen kinderen een kleurplaat ophalen bij deelnemende jachthavens in Fryslân of hier downloaden.
Voor meer informatie over de schoonwatercampagne neemt u contact op via 085 - 485 21 20