Marifoon vakjargon uitgelegd: wat betekenen die termen?

publicatie:
21
-
08
-
2023
De marifoon gebruiken of uitluisteren is niet verplicht, maar wordt wel aangeraden, zeker in gebieden waar veel beroepsvaart vaart. De marifoon maakt het namelijk mogelijk om direct met alle schepen in de buurt of om contact met de verkeersleider of kustwacht te leggen. Een marifoon draagt daarom bij aan de veiligheid op het water en is handig in geval van nood.

Een marifoon hebben/aan boord hebben is voor veel boten niet verplicht, maar wordt wel aangeraden, zeker in gebieden waar veel beroepsvaart vaart. De marifoon maakt het namelijk mogelijk om direct met alle schepen in de buurt of om contact met de verkeersleider of kustwacht te leggen. Een marifoon draagt daarom bij aan de veiligheid op het water en is handig in geval van nood.

Houd er wel rekening mee dat aan het gebruik van de marifoon regels zijn verbonden. Op schepen vanaf 20 meter is het hebben van een marifoon bijvoorbeeld wel verplicht. En als er een marifoon aan boord is, ben je verplicht uit te luisteren en indien nodig te zenden. Je leest er meer over in de brochure ‘Communicatie op het water’.

De vier W’s

Wie de marifoon wel eens uitluistert of gebruikt, zal zich misschien wel eens afvragen wat al die termen nou betekenen. Misschien maakt het je wel terughoudend om zelf de marifoon te pakken. Toch moet je dat (met de juiste papieren) zeker doen! Communiceer altijd met behulp van de vier W’s:

  • wie ben je?
  • wat ben je?
  • waar ben je?
  • wat wil je?

Vakjargon marifoon

Met behulp van ervaren binnenvaartschippers hebben we hieronder een lijst met verschillende vaktermen opgesteld die je kunt horen in een marifoongesprek. Handig om eens door te nemen, zodat je weet wat er bedoeld wordt.

Term

Uitleg

Rechter- of linkeroever

Afvarend op een rivier gezien is rechts de rechteroever en andersom

Over de noord / zuid

Het schip blijft aan de noord/zuidzijde varen

Lager uit

Schip gaat in de afvaart (bijvoorbeeld na het uitvaren van een haven of nevenvaarwater)

Kop voor de haven in

Voorstroom varend - zonder te keren – een haven of nevenvaarwater invaren

Kop voor nemen

Van tegenstroom varend naar voorstroom keren

Opdraaien

Van voorstroom varend naar tegenstroom keren

Schip gaat rond

Schip gaat keren 180 graden

Schip zit in de brug/hoogspanning

Schip zit precies onder de brug

Schip vaart beneden de brug

Schip vaart benedenstrooms van de brug

Schip vaart boven de brug

Schip vaart bovenstrooms van de brug

Ik zet blauw bij

Schip toont het blauwe bord met wit knipperlicht om SB-SB te passeren/ontmoeten

Schip zit aan de verkeerde wal

Schip vaart aan de andere zijde van de vaarweg dan meest gebruikelijke, namelijk rechts (stuurboordszijde van de vaarweg)

Koppelverband

Twee of meer samengestelde schepen

Duwstel met 6 bakken in brede formatie of fles formatie

Duwboot met 2x 3 duwbakken of 3x 2 duwbakken

Bovenmaats zeeschip

Zeeschip dat niet aan de karakteristiek van de vaarweg voldoet en dus eigenlijk te groot is (lengte/breedte/diepgang/hoogte). Mag alleen met vergunning varen

Kruisende vaart

Scheepvaart dat een haven of nevenvaarwater passeert. Kruisend ten opzichte van het schip dat de haven/nevenvaarwater wil uitvaren

Uit het roer lopen

Toestand van de waterbeweging rondom een schip, zodanig dat er geen aanvoer meer van voor naar achterschip plaatsvindt, maar het water aangevuld wordt van achteren, waardoor er geen water van voor naar achteren langs het roer loopt en het schip onbestuurbaar wordt.

Overstuur de haven uitkomen

Schip dat achteruit een haven uitkomt

Tandje erbij/eraf

Schip gaat iets sneller/langzamer lopen door de regulateur (bediening van de motor) te bedienen

U krijgt een opening

Voor het schip wordt de brug bediend

Schip ligt koplastig

Schip ligt niet gelijk op de ijkmerken, maar voor dieper dan achter

We gaan eerst afschutten en dan bent u de eerste

Sluis schut eerst schepen die afvarend zijn en daarna komt het schip dat boven de sluis ligt te wachten aan bod

Het is hier droog!

Er staat hier weinig water/er is weinig diepte in de vaargeul

Wat is de minste diepte?

Wat is de minst gepeilde diepte? Door RWS wordt bij lagere waterstanden een minst gepeilde diepte afgegeven, zodat schippers weten hoe diep ze het schip moeten laden

Het schip maakt water

Het schip is lek

Lekko!

Een meertouw losgooien

Autoschip

Een binnenvaartschip dat auto’s/tractoren/vrachtwagens etc. kan vervoeren. Ook wel RO-RO schip genoemd

Schip met blauwe kegel

Schip dat gevaarlijke stoffen vervoerd, en dat aangeeft met een blauwe kegelvormig teken

Schip is ontgast

Tankschip dat vrij is van gassen die in de tanks zaten na het lossen van licht ontvlambare gevaarlijke stoffen

Gierpont

Een veerpont op de rivier dat door middel van een kabel aan een anker midden in de rivier is verbonden en door de kabels kort/langer te maken naar de overkant kan varen (scheren)

Laat maar lopen

Schip dat na een verzoek toestemming krijgt een voorligger voorbij te lopen

Achterlijker/voorlijker dan dwars

Gerekend vanaf het schip: alle schepen die in de sector van dwars tot de kiellinie zitten

Vluchthaven

Haven om te overnachten, maar vroeger werden gebruikt om tijdelijk naar te vluchten in geval van storm of ijsgang op de rivier

Oord / hang

Oord is de binnenbocht en hang de buitenbocht van de rivier

Omhoog zitten

Vastgelopen zijn


Wil je nog meer weten over communicatie op het water en het nut van de marifoon, bekijk dan onderstaand filmpje met een voorbeeld van een marifoongesprek tussen een recreatieschip en de verkeerspost.

Bekijk ook het webinar over marifoongebruik.

Goede, veilige vaart!