Marifoon vakjargon uitgelegd: wat betekenen die termen?

publicatie:
21
-
08
-
2023
De marifoon wordt veelvoudig gebruikt door de beroepsvaart. Vaak wordt gesproken in vakjargon, waardoor het voor een recreatievaarder kan gaan duizelen. Wat betekenen allemaal die termen?

Met de marifoon is het mogelijk direct met alle schepen in de buurt, de verkeersleider of kustwacht contact te leggen. Voor een recreant met een schip onder de 20 meter is een marifoon niet verplicht. Als je vaart in gebieden waar veel binnenvaart komt, wordt dit wel aangeraden. Het draagt bij aan de veiligheid op het water en is handig in geval van nood.

Houd er wel rekening mee dat aan het gebruik van de marifoon regels zijn verbonden. Als er een marifoon aan boord is, ben je verplicht uit te luisteren en indien nodig te zenden.

De vier W’s

Wie de marifoon wel eens uitluistert of gebruikt, zal zich misschien wel eens afvragen wat al die termen nou betekenen. Misschien maakt het je wel terughoudend om zelf de marifoon te pakken. Toch moet je dat (met de juiste papieren) zeker doen! Communiceer altijd met behulp van de vier W’s:

  • Wie ben je?
  • Wat ben je?
  • Waar ben je?
  • Wat wil je?

Vakjargon marifoon

Met behulp van ervaren binnenvaartschippers hebben we een alfabetische lijst met verschillende vaktermen opgesteld die je kunt horen in een marifoongesprek. Handig om eens door te nemen, zodat je weet wat er bedoeld wordt.

Term Uitleg
Achterlijker/voorlijker dan dwars Gerekend vanaf het schip: alle schepen die in de sector van dwars tot de kiellinie zitten
Autoschip Een binnenvaartschip dat voertuigen kan vervoeren. Ook wel RO-RO schip genoemd
Bovenmaats zeeschip Zeeschip dat niet aan de karakteristiek van de vaarweg voldoet en dus eigenlijk te groot is (lengte/ breedte/ diepgang/ hoogte). Mag alleen met vergunning varen.
Duwstel met 6 bakken in brede formatie of fles formatie Duwboot met 2x 3 duwbakken of 3x 2 duwbakken
Gierpont Een veerpont op de rivier dat door middel van een kabel aan een anker midden in de rivier is verbonden en door de kabels kort/langer te maken naar de overkant kan varen (scheren)
Schip zit in de brug/hoogspanning Schip zit precies onder de brug
Schip vaart boven de brug Schip vaart bovenstrooms van de brug
Ik zet blauw bij Schip toont het blauwe bord (met wit knipperlicht) om stuurboord op stuurboord te passeren
Schip zit aan de verkeerde wal Schip vaart aan de andere zijde van de vaarweg dan de gebruikelijke stuurboordzijde (rechts)
Het is hier droog! Er staat hier weinig water/ er is weinig diepte in de vaargeul
Het schip maakt water Het schip is lek
Je krijgt een opening

Voor het schip wordt de brug bediend

Kop voor nemen

Van voorstroom varend naar tegenstroom keren

Koppelverband

Twee of meer samengestelde schepen

Kruisende vaart

Scheepvaart dat een haven of nevenvaarwater passeert. Kruisend ten opzichte van het schip dat de haven of nevenvaarwater wil uitvaren

Laat maar lopen

Schip dat na een verzoek toestemming krijgt een voorligger voorbij te lopen

Lager uit Schip gaat in de afvaart (bijvoorbeeld na het uitvaren van een haven of nevenvaarwater)
Lekko!

Een meertouw losgooien

Omhoog zitten

Vastgelopen zijn

Oord / hang

Oord is de binnenbocht en hang de buitenbocht van de rivier

Overstuur de haven uitkomen

Schip dat achteruit een haven uitkomt

Over de noord/zuid

Het schip blijft aan de noord/zuidzijde varen

Rechter- of linkeroever

Afvarend op een rivier gezien is rechts de rechteroever en andersom

Schip gaat rond

Schip gaat keren 180 graden

Schip is ontgast

Tankschip dat vrij is van gassen die in de tanks zaten

Schip ligt koplastig

Schip ligt niet gelijk op de ijkmerken, maar ligt voor dieper dan achter

Schip met blauwe kegel

Schip dat gevaarlijke stoffen vervoerd, en dat aangeeft met een blauwe kegelvormig teken

Tandje erbij/eraf

Schip gaat iets sneller/langzamer lopen door de regulateur (bediening van de motor) te bedienen

Uit het roer lopen

Toestand van de waterbeweging rondom een schip, zodanig dat er geen aanvoer meer van voor naar achterschip plaatsvindt, maar het water aangevuld wordt van achteren. Hierdoor loopt er geen water van voor naar achteren langs het roer en het schip onbestuurbaar wordt.

Vluchthaven

Haven om te overnachten, maar vroeger werden gebruikt om tijdelijk naar te vluchten in geval van storm of ijsgang op de rivier

Wat is de minste diepte?

Wat is de minst gepeilde diepte? (Door Rijkswaterstaat wordt bij lagere waterstanden een minst gepeilde diepte afgegeven, zodat schippers weten hoe diep ze het schip moeten laden).

We gaan eerst afschutten en dan bent u de eerste

Sluis schut eerst schepen die afvarend zijn en daarna komt het schip dat boven de sluis ligt te wachten aan bod

Wil je nog meer weten over communicatie op het water en het nut van de marifoon, bekijk dan onderstaand filmpje met een voorbeeld van een marifoongesprek tussen een recreatieschip en de verkeerspost of bekijk het webinar over marifoongebruik.