De tuigage op een zeilboot krijgt grote krachten te verduren. De windkracht, de druk in het zeil en ook de weerstand van de romp in het water spelen een rol in dit krachtenspel. De verstaging heeft de zware taak de mast overeind te houden. De vallen moeten de juiste breeksterkte te hebben om de zeilen te kunnen zetten. Het staand en lopend want én het bijbehorend beslag moeten in goede conditie verkeren.
10 gouden regels voor een veilige tuigage
- Houd de tuigage schoon en controleer regelmatig op aanwijzingen van schade
- Corrosie? Laat de isolatie van de onderdelen controleren
- Zorg voor een goede spanning in het staand want. Te weinig spanning geeft veel slijtage
- Vervang borgringetjes door splitpennen, of plak ze af met goed tape
- Kies de juiste sterkte van het lopend want; neem geen extra dikke lijnen
- Alle harpjes, sluitingen en overige beslag moeten de juiste breeksterkte hebben
- Controleer of de juiste blokken (met schijfdiameter) op de juiste plaats zitten, gelet op de breeksterkte en lijndikte
- Controleer de uitlijning van je tuigage, en herstel de uitlijning waar dat nodig is
- Reinig lopend want alleen met water, gebruik geen wasmiddelen
- Laat de tuigage inspecteren volgens het aangegeven schema (zie hieronder)
Onderhoud RVS verstaging
- Maak minstens één keer per jaar de verstaging schoon met zoet water
- Gebruik geen agressieve middelen, schuursponsjes of staalwol
- Poets lastig te bereiken plekken met een tandenborstel schoon, zoals de rand van de terminal (aangewalste oogverbinding)
Als je corrosie of een paar geoxideerde popnagels ziet, is dat een signaal dat de isolatie om de metaalsoorten waar het profiel van de mast van is gemaakt, is aangetast door ouderdomsslijtage of door beschadigingen. De inspecteur zal dit beoordelen.
Laat ook het staand want van tijd tot tijd door een expert onderzoeken op schade en (bijna onzichtbare) haarscheurtjes.
Controleer regelmatig het lopend want. Slijtage van de mantel is een reden om de lijn te vervangen. Het lopend want heeft weinig onderhoud nodig, maar je moet het wel schoonhouden. Spoel zout uit met zoet water, in ieder geval voor de winterperiode. Was de lijnen nooit in sop! Gebruik eventueel wat groene zeep, maar geen ander wasmiddel. Daarvan worden de lijnen wel mooi schoon, maar stug en droog. Het ‘vettige’ karakter is juist een pre.
Servicebeurt dekbeslag
De lieren hebben regelmatig onderhoud nodig. Geef de lieren een servicebeurt volgens het schema van de mastinspectie (afgenomen mast). Elk jaar moet wel worden beoordeeld of de lier nog goed is gemonteerd.
Het gebruik van een zeiljacht, de waterverplaatsing en het vaargebied bepalen mede hoe vaak de tuigage geïnspecteerd moet worden. Voor wedstrijdschepen adviseren tuigers om minimaal twee maal per seizoen de tuigage goed te beoordelen. Ook in de mast, gebruikmakend van een mastenkraan of eventueel een gecertificeerd harnas.
Minimaal eens per jaar moet de mast eraf en moet een deskundige de volledige tuigage inspecteren. Voor recreatief gebruik wordt een ander inspectie-interval aangehouden.
In onderstaand schema wordt uitgegaan van gemiddeld gebruik. Als het schip intensiever of frequenter wordt gebruikt dan gemiddeld, is een korter interval nodig.
Meer informatie:
- Brochure: Een veilige tuigage: houd staand en lopend want in goede conditie