Voor het eerst het water op
Op het water geniet je extra van het gevoel van vrijheid. Varen moet je leren, het vergt vaardigheden en ervaring. Ga je voor het eerst het water op met een boot? Lees dan onderstaande tips.
Wat moet je allemaal kunnen voordat je gaat varen? Snel op een rijtje moet je:
- Je boot kunnen aanleggen.
- Met wind, golven en stroom weten om te gaan.
- Je schip in de hand houden in havens, sluizen en bij bruggen.
- Weten wat borden en boeien betekenen.
- Wat je moet doen als je andere schepen tegenkomt.
Meer vaarplezier met kennis en ervaring
Een boot gedraagt zich anders dan een auto. Het ‘parkeren’ van een schip – aanleggen of afmeren – vraagt gewenning. Elk type schip heeft zijn eigen vaargedrag. Grootte, rompvorm, schroefwerking (wieleffect) spelen een rol. Daar komen wind, golven en stroom bij. In havens, sluizen en bij bruggen, overal moet je het schip in de hand kunnen houden. Je moet dus kunnen manoeuvreren. Kennis van de vaarregels is ook noodzakelijk. Ga niet zonder enige ervaring zomaar het water op.
Veel mensen zijn minder alert als ze op en aan het water zijn dan wanneer ze als automobilist of fietser aan het verkeer deelnemen. Dat komt door het verblijf in mooie natuur, en de relatieve rust in de natuur. Varen vereist meer discipline. Door kennis en ervaring neemt het vaarplezier alleen maar toe.
10 tips voor een veilige vaart
- Zorg dat de boot (technisch) in orde is voor je gaat varen. Zorg voor volle, schone tanks, volle accu’s, controleer het koelwater en het motoroliepeil.
Meer informatie in het Kenniscentrum: Vaaruitrusting - Ga goed voorbereid op reis. Check de weersverwachting. Weet waar je gaat varen, neem actuele waterkaarten en de almanak mee. Check eventuele stremmingen.
Meer informatie in het Kenniscentrum: Reisvoorbereiding en op www.vaarweginformatie.nl. - Ken de vaarregels en handel daarnaar. Kijk goed om je heen en houd uitkijk. Zorg dat je zelf ook gezien wordt. Draag een reddingsvest aan dek.
- Vaar een duidelijke koers: vaar zoveel mogelijk aan de rechterkant (stuurboordkant) van het vaarwater. Verander niet plotseling van koers. Laat andere schippers duidelijk zien wat je van plan bent.
- Blijf uit de dode hoek van vrachtschepen. Ze hebben voor de boeg een dode hoek, van soms wel 350 meter. Kies koers en snelheid zo, dat je uit die dode hoek blijft. Vuistregel: als je de schipper in zijn stuurhut kunt zien, kan hij jou ook zien.
- Geef beroepsvaartuigen de ruimte. Ze zijn groot en zwaar. Ze kunnen niet snel stoppen en hebben veel manoeuvreerruimte nodig. Houd rekening met de golfslag en de zuiging die vrachtschepen veroorzaken.
- Dring bij bruggen en sluizen niet voor, sluit aan bij de wachtende schepen. Blijf niet ronddobberen, maar gebruik de wachtsteiger. Passeer de geopende brug vlot en veilig. Zorg dat je in een sluis aan beide kanten kunt afmeren, dus hang aan weerszijden stootwillen op.
- Geef tijdig een lange stoot met de scheepstoeter om anderen op gevaar te wijzen.
- Gebruik de marifoon (zend- en ontvangstinstallatie), dit is de beste manier om contact te maken met andere schippers en verkeersbegeleiders. Voor marifoongebruik moet je wel examen doen.
- Vaar alcoholvrij. Net als in het wegverkeer ligt de wettelijke grens voor de scheepvaart op 0,5 promille.
Vaarbewijs
Met het examen Klein Vaarbewijs op zak heb je basiskennis van de regels en veiligheidsmaatregelen als je het water op gaat. Het Klein Vaarbewijs is verplicht voor:
- pleziervaartuigen met een lengte van 15 tot 25 meter
- motorboten korter dan 15 meter die sneller kunnen dan 20 km/u door het water; dit zijn ook jetski’s, waterscooters en gemotoriseerde roei-, vis- en rubberboten die deze snelheidsgrens overschrijden
- bepaalde schepen die bedrijfsmatig worden gebruikt, met een lengte tussen de 15 en 20 meter.
Voor veel pleziervaartuigen heb je dus geen vaarbewijs nodig. Maar we raden je aan om toch vrijwillig het examen Klein Vaarbewijs te doen. Het is goed voor je eigen veiligheid als schipper en geeft je veel meer vertrouwen en vaarplezier.
Een vaarbewijs haal je door examen te doen bij CBR. Ben je geslaagd voor je examen, dan krijg je je vaarbewijs na afloop thuisgestuurd binnen 10 werkdagen.
Welk vaarbewijs heb je nodig?
- Klein Vaarbewijs I (KVB1)
Voor het varen op rivieren, kanalen en meren. KVB1 is niet geldig op de Westerschelde, de Oosterschelde, het IJsselmeer (incl. Markermeer en IJmeer), de Waddenzee, de Eems en de Dollard. Lees meer over Klein Vaarbewijs 1. - Klein Vaarbewijs II (KVB2)
Voor het varen op alle binnenwateren, dus inclusief de Westerschelde, de Oosterschelde, het IJsselmeer (incl. Markermeer en IJmeer), de Waddenzee, de Eems en de Dollard.
Voor een KVB2 moet je zowel slagen voor het examen KVB1 als voor het examen KVB2.
Een Klein Vaarbewijs is je hele leven lang geldig en is tevens het daarbij behorende Internationaal Vaarbewijs, het ICC, dat in vele Europese landen wordt verlangd.
Vaarcursus
Ook als het niet verplicht is, adviseren we je om eerst een vaarcursus te volgen voordat je het water op gaat. Je leert dan een heleboel over hoe je moet varen. En je zult zien dat dit je eigen vaarplezier vergroot. Bij veel vaarscholen en watersportverenigingen kun je een vaarcursus volgen. Als je zeker wilt zijn van het juiste niveau, kies dan bijvoorbeeld voor een CWO opleiding. CWO staat voor Commissie Watersport Opleiding en biedt verschillende opleidingen aan voor elk niveau.
Minimumleeftijd
Voor het besturen van een schip gelden leeftijdsgrenzen.
Binnenvaartpolitiereglement (BPR)
Het Binnenvaartpolitiereglement (BPR) is voor pleziervaarders het belangrijkste reglement en het geldt op de meeste binnenwateren. Wie vaart moet het BPR aan boord hebben. Het staat in de ANWB Wateralmanak 1.
Voorrang
Op het water moet je verplicht voorrang verlenen. De wet spreekt niet van ‘voorrang hebben’.
- Kleine schepen (korter dan 20 meter) moeten voorrang verlenen aan grote schepen, passagiersschepen, veerponten en sleepboten. Vuistregel: ‘klein wijkt voor groot’.
- Schepen die een met boeien afgebakende geul of een hoofdgeul binnenvaren, moeten voorrang verlenen aan schepen die in dat hoofdvaarwater stuurboord (= rechts) varen.
- Snel varende schepen moeten volgens het BPR voorrang verlenen aan alle andere schepen, ook aan kleine.
- Kenniscentrum: Ken de voorrangsregels
Goed zeemanschap
Een schipper moet alles doen om schade te voorkomen en de veiligheid van de bemanning niet in gevaar te brengen. Zelfs als diegene daarvoor van de geldende regels moet afwijken. Dit is het begrip ‘goed zeemanschap’.
Wellevendheid
Watersporters zitten voor hun plezier op het water. Houd rekening met anderen. Draai geen harde muziek, zorg dat anderen geen last hebben van je boeg- en hekgolf, ga netjes met de natuur om en gooi geen afval overboord.
Verklarende woordenlijst
- Aanleggen = De boot aan de kade vast maken.
- Afmeren = De boot aan de kade vast maken.
- Wieleffect = Het wieleffect is het verschijnsel dat er door een schroef van een schip een zijdelingse kracht op het achterschip wordt uitgeoefend.
- Boeg = De punt van het schip.
- Stootwil = Een stevige skippybal gemaakt van rubber of kunststof die buiten de boot hangt ter bescherming van de boot als de boot gaat afmeren. De stootwil moet worden opgehangen op de hoogte waarop de boot de kant raakt.
- Marifoon = Een marifoon is een maritieme telefoon die wordt gebruikt voor alle maritieme communicatie.
- Bakboord = Links.
- Stuurboord = Rechts.
- Boeggolf = De boeg van de boot stuwt het water opzij waardoor er een golf ontstaat.
- Hekgolf = Een golf die ontstaat achter de boot doordat de boot vooruit vaart.
- Dode hoek = Bij beroepsvaart is vaak de boeg erg hoog. Zo hoog dat er een dode hoek van wel 350 meter lang kan ontstaan. Vaar je in die dode hoek dan kan de schipper je niet zien.
Meer weten over veilig varen?
Wil je meer weten over hoe je veilig deelneemt op het water? Bekijk het Kenniscentrum en onze infographics en brochures. Ook de Vaarbewaarkaart is een handig naslagwerk voor aan boord. Bekijk de Knooppuntinformatie in jouw vaargebied.
Blijf op de hoogte via de nieuwspagina en schrijf je in voor de maandelijkse nieuwsbrief!