De eerste lentedagen komen er aan, een mooie gelegenheid om de nodige voorjaarsklussen aan je schip te verrichten. Als bootbezitter weet je vaak wel wat de kluslijst is voor je boot. Om er toch zeker van te zijn dat je niets mist, zijn er handige checklijsten voorhanden. We lichten de belangrijkste zaken op klusgebied eruit en nemen enkele van deze lijsten door.
We maken in dit artikel gebruik van 2 checklijsten:
- De checklist bootonderhoud van de ANWB
- De checklist ‘Inventaris en veiligheid’ uit de VDJS-brochure ‘Veiligheid aan Boord’
De belangrijkste zaken zijn:
- Romp, dek en roer
- De motor
- Gas aan boord
- Elektra aan boord
- Tuigage
- Veiligheidsmiddelen
- Navigatiemiddelen
Romp, dek en roer:
Een goede eerste optische inspectie is van belang, dus romp en dek nalopen en inspecteren op gebreken, scheurtjes in gelcoat of corrosie, rubbers van ramen, kitlagen onder beslag, scepters e.d. Bekijk goed de staat van alle huiddoorvoeren, werking afsluiters en corrosie. Bij het inspecteren van de standpijpen/pijpen van de zelf lozers, ook bekijken of er geen corrosie is aan de binnenzijde hiervan, vooral ter hoogte van de waterlijn. Je kunt dit controleren door met een hamer aan de buitenzijde hierop te tikken om de dikte vast te stellen. Bij makkelijk indeuken is de pijp dus te dun. Bekijk goed de schroefas en de afdichting daarvan.
Check je roer, roerbeslag, roerkoning, bewegende delen etc.
De Motor:
Motorpech is de meest voorkomende reden voor de KNRM om uit te rukken. Daarnaast kan motorstoring gevaarlijke situatie opleveren, vooral bij druk scheepvaartverkeer. Reden genoeg dus om veel aandacht te besteden aan je motor. Je wilt als schipper gewoon kunnen vertrouwen op je motor!
De meest voor de hand liggende zaken m.b.t. de motor zijn het controleren van de peilen (oliepeil, evt. koelwaterpeil, brandstofpeil), de filters (tijdig vervangen van olie-, brandstof en wierfilter) en de brandstoftoevoer. Ook de impeller voor het koelwater is een punt dat regelmatig controle vraagt. Kijk tijdens het varen regelmatig of er koelwater naar buiten stroomt.
Hier een checklist:
Een aantal goede tips, ook voor het gebruik voor elke vaart, kun je vinden in de brochure ‘Tank! Check! Denk!’ van Varen doe je Samen!: https://www.varendoejesamen.nl/nieuws/tank-check-denk-en-voorkom-zo-motorstoring
Je vindt hier ook informatie over gebruik en onderhoud van een buitenboordmotor.
Gas aan boord:
Gas aan boord is erg handig voor uw kooktoestel, koeling en verwarming. Wel is gas erg explosief, en levert het direct gevaar op bij verkeerd gebruik of een niet deugdelijke installatie.
Via de brochure ‘Gasveilig’ van Varen doe je Samen! kun je veel informatie vinden over installatie en regulier onderhoud: https://www.varendoejesamen.nl/nieuws/veilig-gasgebruik-aan-boord-extra-aandacht
Elektra aan boord:
Er is stroom nodig voor de startmotor, verlichting, instrumenten en allerhande (steeds meer en zwaardere!) apparatuur. We stellen steeds hogere eisen aan de boordinstallatie. Elektriciteit is bijna onmisbaar aan boord. Het maakt het verblijf aangenamer, maar vraagt wel regelmatig om controle en onderhoud. De 10 belangrijkste regels:
- Controleer regelmatig de elektrische installatie op deugdelijke werking
- Controleer regelmatig op schavielen, beschadigingen, etc. en check de ventilatie van de accuruimte
- Vul regelmatig het vloeistofniveau bij in de accu. (Bij onderhoudsvrije, gel- en AGM-accu’s is dit niet mogelijk)
- Zet alle apparaten uit als je die niet gebruikt
- Zet de volledige installatie af als je van boord gaat
- Voorkom versnelde veroudering van je accu door goed laden en niet te diep ontladen
- Laat nooit onbeheerd apparatuur aan staan
- Zet geen losse spullen in de ruimten waarin de accu’s, bekabeling en appendages zijn geïnstalleerd
- Raadpleeg een erkende installateur bij gebreken of onduidelijkheden in je installatie, ga nooit zelf repareren
- Plaats een goed functionerende brandblusser aan boord
Via de brochure ‘Elektra aan boord’ van VDJS vind je veel informatie over aanleg en onderhoud: https://www.varendoejesamen.nl/nieuws/een-veilig-elektrisch-systeem-aan-boord
Tuigage:
Ook bij het checken van je tuigage is een goede optische controle belangrijk. De verstaging controleren op braampjes en knikken, de uiteinden van de verstaging (terminals) bekijken of ze niet gebogen zijn, want puttingen op het dek en onderdeks, borgpennen checken (voor elke vaart) ende zeilen inspecteren. Controle van de vallen, en alle draaiende delen zoals blokken en schijven, katrollen en lieren zijn van belang.
Uitgebreide informatie over de tuigage kun je vinden in de VDJS-brochure ‘Een veilige tuigage’: https://www.varendoejesamen.nl/nieuws/een-veilige-tuigage
Veiligheidsmiddelen:
Een veilige vaart hangt af van je schip, de bemanning en de veiligheidsmiddelen. Je schip goed onderhouden en het op orde brengen van je veiligheidsuitrusting is juist wat je voorafgaand het varen kunt doen. Wat er aan boord aanwezig moet zijn, hangt van het soort boot en het type vaarwater af. Denk in ieder geval aan de reguliere check van de reddingsvesten en vuurpijlen. Meer info over reddingsvesten vind je via: https://www.varendoejesamen.nl/nieuws/draag-een-reddingsvest
VDJS geeft via hun brochure ‘Veiligheid aan boord’ een uitgebreide checklist voor alle vaar- en veiligheidsuitrusting.
Bekijk via deze link de brochure: https://www.varendoejesamen.nl/nieuws/minimum-uitrusting-veilige-vaart
Navigatiemiddelen:
Bij het checken van je navigatiemiddelen gaat het vooral of je vaarkaarten up to date zijn, je almanak recent is en er een geldend reglement aan boord is (verplicht). Daarnaast is een controle van je kompas, gps, dieptemeter en log van belang. Natuurlijk hangt ook dit sterk af van je vaargebied.
Via de VDJS-brochure ‘Veiligheid aan boord’ vind je hier ook een checklist voor.
Een goed onderhouden schip met een goed onderhoud en uitrusting is erg belangrijk bij een veilige vaart. Check voor het seizoen,maar ook tijdens het seizoen met regelmaat deze zaken. Kijk vooral niet weg als je een gebrek constateert, denk niet “oh, het kan nog wel”. Tijdens wat ruigere omstandigheden op het water wil je niet verrast worden. Achterstallig onderhoud kan in een extreem geval levensbedreigend zijn. Controleer je schip goed, vaak zijn problemen op een schip aan het oog onttrokken.
Bekijk alle brochures over technische preventie op de overzichtspagina brochures.
Goede, veilige vaart!