Het Automatic Identification System (AIS) is een wereldwijd systeem om automatisch schepen te identificeren en te volgen.
Hoe werkt het?
Het systeem bestaat uit een transponder/receiver. De transponder zendt een signaal uit met je ingebouwde identificatie, het z.g. MMSI-nummer (Maritime Mobile Service Identity). Er wordt informatie verzonden over de scheepsnaam, de radioroepnaam, het soort vaartuig, de positie, koers en snelheid. De receiver ontvangt alle AIS signalen die verstuurd worden door omringende schepen binnen het radiobereik. Ook walstations kunnen AIS gebruiken. Het AIS-signaal wordt verzonden via VHF-frequenties en wordt opgepikt door je marifoon antenne. Het signaal van AIS wordt via de VHF-frequenties (very high frequency) 161.975 Mhz en 162.025 Mhz uitgezonden. Dit zijn de marifoonkanalen 87 Hoog.
Voor het gebruiken van AIS (transponder/reciever) heb je dus een MMSI-nummer nodig. Dat kun je aanvragen bij het Agentschap Telecom. Je hebt hier wel het Basiscertificaat Marifonie voor nodig. De leverancier kan het MMSI nummer inprogrammeren in je apparatuur. Via de website van Telecom Nederland kun je je registreren.
Je kunt het AIS signaal uitlezen op een plotter, een radarscherm of via een navigatieprogramma op een laptop, PC scherm of tablet. Er zijn AIS-apparaten op de markt die los worden geïnstalleerd, waarbij je via een antenne-splitter de marifoonantenne kunt gebruiken. Er zijn ook gecombineerde marifoon-AIS transponders te koop, waarbij alles in een apparaat is geïntegreerd.
Als je geen marifoon certificaat hebt, en deze ook niet wilt halen, zijn er ook enkel receivers te krijgen. Dan heb je wel los een antenne nodig.
Er zijn klasse A en klasse B categorie transponders te koop, dit gaat over het vermogen waarmee je het signaal kunt verzenden. Voor de recreatievaart wordt in de regel een type B AIS gebruikt.
Voor de beroepsvaart gelden aanvullende eisen m.b.t. de koppeling naar een elektronische kaart.
Wanneer is het verplicht?
Sinds 1 januari 2016 moeten de beroepsvaart en de recreatievaart langer dan 20 meter, en ook voor kleinere beroepsmatig opererende vaartuigen met eigen aandrijving. op alle Nederlandse wateren, waar het Binnenvaartpolitiereglement (BPR) van kracht is, het AIS gebruiken. Al eerder was er voor deze schepen een verplichting op de z.g. aktewateren als de Rijn, Waal en Lek. Voor meer informatie over de AIS eisen op de Rijn (RPR) klik HIER.
Voor recreatievaart onder de 20 meter is er dus geen verplichting. Wel is AIS een veilige aanvulling op je navigatie, zeker als je vaker op ruim water vaart, zoals de Noordzee of IJsselmeergebied of op vaarwaters met veel beroepsvaart, zoals de grote rivieren.
Vervangt AIS de Radar?
Omdat AIS niet verplicht is op alle schepen, zijn er bijvoorbeeld met slecht zicht en/of mist altijd schepen die dan niet zichtbaar zijn. Deze zie je dan wel op de Radar. Wel zijn er weer voordelen bij AIS, het heeft geen last van bruggen of hoge gebouwen en het kan als het ware ‘om de hoek’ kijken. Daarnaast heb je voor AIS geen roterende antenne nodig op een hoge plek en verbruikt het minder stroom dan een Radar.
Conclusie:
De invoering van het AIS-systeem is een enorme stap in het veiliger maken van de scheepvaart. Het is erg handig om de scheepvaart om je heen te kunnen zien, hun koers en snelheid, en de scheepsnaam. Zo kun je direct via de marifoon een schip oproepen bij zijn juiste roepnaam om te overleggen.
Kijk ook op de website van Rijkswaterstaat . Via de zoekterm AIS vind je diverse informatie over AIS en de regels m.b.t. AIS.