Zowel beroepsvaart als recreatievaart dienen te werken aan veiligheidsbewustzijn om onderlinge ongevallen te voorkomen. De oorzaken van ongevallen met alleen recreatievaart bevestigen het belang van reisvoorbereiding en zorg voor materiaal en uitrusting naast veiligheidsbewustzijn. Voor een gerichtere veiligheidscampagne is een betere en completere registratie van ongevallen nodig.
Analyse oorzaken significante voorvallen recreatievaart en recreatievaart-beroepsvaart in SOS database
‘Varen Doe Je Samen’ (VDJS) heeft de in de landelijke scheepsongevallendatabase (SOS database) geregistreerde ongevallen waarbij recreatievaart is betrokken nader onderzocht om meer inzicht te krijgen in de oorzaken van deze ongevallen. In de door Rijkswaterstaat beheerde SOS database registreren politie- en inspectiediensten en vaarwegbeheerders scheepvaartongevallen. Nader geanalyseerd zijn de significante scheepvaartongevallen op de Nederlandse binnenwateren met recreatievaart die van 2004 tot en met 2013 in de SOS database zijn geregistreerd. Significante ongevallen volgens de SOS database zijn ernstige ongevallen met slachtoffers, langdurige stremmingen en ernstige schade aan vaarweg en/of schip. In de periode 2004 tot en met 2013 zijn in de SOS database in totaal 445 significante voorvallen geregistreerd waarbij recreatievaart is betrokken.
Beroepsvaart en recreatievaart beide aan zet om onderlinge ongevallen te voorkomen
Bij 107 van deze 445 geregistreerde significante voorvallen in de periode 2004 tot en met 2013 gaat het om ongevallen waarbij recreatievaart en beroepsvaart zijn betrokken. Bij 10 van deze ongevallen vielen dodelijke slachtoffers waarbij in totaal 17 personen overleden. De ongevallen worden voornamelijk veroorzaakt door bedieningsfouten (inschattingsfout, onoplettendheid), zowel aan de kant van de recreatievaart als van de beroepsvaart.
Naast veiligheidsbewustzijn meer aandacht nodig voor reisvoorbereiding en materiaal/uitrusting
Bij 338 van de 445 geregistreerde significante ongevallen in de periode 2004 tot en met 2013 betreft het ongevallen met alleen recreatievaart. Bij 12 van deze ongevallen vielen dodelijke slachtoffers waarbij in totaal 14 personen overleden. De ongevallen met alleen recreatievaart worden voornamelijk veroorzaakt door bedieningsfouten (inschattingsfout, navigatiefout en onverantwoord gedrag) en voorziening/materiaalfout (brand, motorproblemen en explosies).
Registratie moet beter en completer
De informatie in de SOS database is vaak onvolledig. VDJS vindt dat registratie van ongevallen waarbij recreatievaart is betrokken dient te worden verbeterd. Ook is het gewenst dat bij registratie van ongevallen aanvullende informatie over betrokken schippers wordt opgenomen zoals leeftijd, vaardiploma’s, vaarervaring, bekendheid met het gebied, eigenaar of huurder van het schip. Er is nu bij voorbeeld geen uitspraak over het effect van het hebben van een vaarbewijs te doen. Daarnaast is het wenselijk dat andere informatiebronnen over ongevallen beschikbaar zijn in één database voor het analyseren van oorzaken van ongevallen.
VDJS verder aan de slag met vergroten veiligheid op het water
Door verbetering van preventief gedrag, meer oplettendheid en anticipatie bij recreatievaart- en beroepsvaart zijn veel ongevallen te voorkomen. VDJS zet zich de komende 5 jaar extra in voor meer aandacht voor veiligheid op het water met voorlichting op veiligheidsbewustzijn, preventie en reisvoorbereiding. Om gericht voorlichting te geven is het belangrijk dat de registratie van de ongevallen verbetert en dat deze informatie ook breed beschikbaar komt, zodat er lering uit getrokken kan worden. Op 12 maart a.s. tijdens de HISWA Amsterdam Boat Show ondertekenen VDJS partners het VDJS 2015-2020 convenant waarmee zij de inzet van hun samenwerking onderstrepen. Zie ook het persbericht over de ondertekening.