Er is sprake van slecht zicht bij een zicht van minder dan 1.000 meter op de hoofdvaarwegen en minder dan 400 meter op andere vaarwegen. Handhavende instanties houden dit als richtlijn aan. Er gelden dus regels.
Slecht zicht: geregeld in BPR
Veranderende weersomstandigheden kunnen het zicht beperken op het water. Voor het varen met slecht zicht gelden regels. Meestal de regels van het Binnenvaartpolitiereglement (BPR). Het BPR is op bijna alle wateren in Nederland van kracht.
Wat is slecht zicht
In de wetgeving is geen definitie opgenomen wanneer sprake is van slecht zicht. De handhavende instanties hanteren als richtlijn voor slecht zicht: een zicht van minder dan 1.000 meter op de hoofdvaarwegen en minder dan 400 meter op andere vaarwegen.
Varen op radar
Op een groot deel van de vaarwegen in Nederland is het verplicht om bij slecht zicht op radar te varen. Hier gelden regels voor. Let op: AIS (zie hieronder) is geen vervanger van radar.
- De radar moet goedgekeurd zijn. In de Regeling radarinstallaties en bochtaanwijzers 1995 staat welke dat zijn. Deze regeling wordt in het voorjaar 2016 bijgewerkt: bekeken wordt welke radars vallen onder de term goedgekeurde radar.
- De schipper moet beschikken over een radarpatent of over een diploma dat hieraan gelijkgesteld is. Welke diploma’s dat zijn vind je in de Binnenvaartregeling.
- De schipper moet beschikken over de vereiste vaarbevoegdheid.
- Er moet een tweede persoon aan boord zijn die voldoende van de vaarregels op de hoogte is.
- Er moet een marifoon aan boord zijn die uitgeluisterd wordt.
Plotseling slecht zicht
Wanneer je tijdens het varen met goedgekeurde radar en marifoon wordt overvallen door slecht zicht, dan is het afhankelijk van de situatie wat je moet doen. Je moet in ieder geval altijd je snelheid aanpassen aan de beperking van het zicht, aan de aanwezigheid van andere schepen en aan de plaatselijke vaarwegomstandigheden. Als verder varen gezien de omstandigheden niet zonder gevaar is, moet je gaan stilliggen op een dichtstbijzijnde daarvoor geschikte plaats.
Varen zonder radar
Als je niet een goedgekeurde radar hebt en vaart op een vaarweg die is opgenomen in bijlage 9 van het Binnenvaartpolitiereglement, dan moet je altijd op de dichtstbijzijnde daartoe geschikte plaats gaan stilliggen. De vaarwegen in bijlage 9 zijn alleen de vaarwegen in beheer van Rijkswaterstaat. Het is dus mogelijk dat er nog meer vaarwegen zijn waar het verplicht is om tijdens slecht zicht op radar te varen. Zie de Wateralmanak.
Op de Rijksvaarwegen die niet in bijlage 9 staan, hoef je geen goedgekeurde radar te hebben. En je kunt verder varen bij slecht zicht zolang dit veilig kan. Als je vaart op een schip met een lengte van 20 meter of meer, dan moet je een mistsein geven en een uitkijk op de boeg plaatsen. Het mistsein is een lange stoot met tussenpozen van ten hoogste 1 minuut.
Op een schip met een lengte van minder dan 20 meter (klein schip) is een mistsein geven of uitkijk plaatsen niet verplicht, maar wel toegestaan. Als het kleine schip is uitgerust met een marifoon, dan moet je die uitluisteren op de daartoe aangewezen kanalen.
Verkeersaanwijzing of boete
Als je bij slecht zicht vaart op een vaarweg waar radar verplicht is of je vaart wel verder terwijl dit niet veilig is, kan de bevoegde autoriteit, zoals Rijkswaterstaat, een verkeersaanwijzing geven om op een bepaalde plaats stil te gaan liggen. Je moet hier gehoor aan geven. Als je vaart zonder radar waar dat verplicht is, of je vaart zonder radar bij slecht zicht, dan riskeer je een boete van € 550,-.
AIS is geen navigatiesysteem
AIS (Automatic Identification System) is navigatie-ondersteunend maar geen navigatiesysteem. Het is daarom niet toegestaan om op vaarwateren waar je verplicht bent om met een radar te varen alleen op AIS te varen. Met radar kan worden bepaald of er schepen in de omgeving zijn. En je kunt er andere objecten zoals boeien mee waarnemen. Met AIS kunnen alleen de schepen worden waargenomen die zelf ook zijn uitgerust met AIS.