Als je wilt gaan varen in Nederland, krijg je -net als op de weg- te maken met vaarregels. Er vindt natuurlijk controle plaats om te zorgen dat de wet- en regelgeving op het water wordt nageleefd en het hierdoor veilig toeven blijft op het water. Wie zorgen ervoor dat het water veilig blijft voor iedereen? En wie mag er nou eigenlijk handhaven op het wateren wie mag je ook een boete geven bij een overtreding?
Reglementen op het water
Als vaarweggebruiker heb je te maken met de vaarreglementen. Voor de vaarregels zijn dit in Nederland o.a. het BPR en RPR van belang. De meeste vaarwateren vallen onder deze reglementen. Er zijn op specifieke gebieden nog andere reglementen van kracht. Bekijk een overzicht van de geldende reglementen in de kaart van Nederland.
Welke handhavers zijn er op het water
Je komt in Nederland meerdere handhavers tegen op het water. Dat heeft te maken met het feit dat diverse wateren onder verschillende vaarwegbeheerders vallen. De belangrijkste noemen we hier:
De Landelijke Eenheid, Dienst Infrastructuur van de politie
Voorheen heette dit de waterpolitie. De waterpolitie houdt toezicht op zowel de beroeps- als recreatievaart. En op de Noordzee buiten de kustlijn (de zogeheten territoriale wateren). Zij:
- Zorgt voor eerste opvang bij incidenten in de beroeps- en recreatievaart en ziet toe op een juiste naleving van de regels.
- Bewaakt de veiligheid op het hoofdvaarwegennet. Dit doet de politie door controle op snelheid, alcoholgebruik, vaartijdenwet en naleving van Arbowetgeving.
- Behandelt ernstige scheepvaartongevallen en onderzoekt de toedracht.
- Controleert schepen. Onder meer lading, diploma’s en veiligheid.
- Controleert het vervoer van gevaarlijke stoffen en afvalstoffen.
- Doet opsporingsonderzoek naar zaken als ladingsdiefstal, fraudes met documenten en witwassen van crimineel vermogen.
- Ook doet de waterpolitie onderzoek naar gestolen vaartuigen.
- Let op de milieuregels. Ze controleert op verontreiniging op zee en zorgt voor het milieu van aangewezen natuurgebieden.
- Grijpt in bij overlast in recreatiegebieden, tijdens dregwerkzaamheden of bij scheepsongevallen.
Rijkswaterstaat
De 100 mobiel verkeersleiders van Rijkswaterstaat zijn een bekende verschijning op de grote rivieren, kanalen en meren. Ze geven voorlichting, inspecteren de vaarwegen, zorgen voor begeleiding en schieten te hulp bij incidenten. In hun 27 geel-zwarte patrouillevaartuigen en 14 snelle interventievaartuigen (Ribs) kunt je de verkeersleiders te water tegenkomen. Ze dragen bij aan vlot en veilig scheepvaartverkeer en een schoon watermilieu. Als buitengewoon opsporingsambtenaar (BOA) zijn ze bovendien verantwoordelijk voor het handhaven van wet- en regelgeving op het water.
Andere taken zijn:
- scheepvaartverkeer begeleiden bij onder andere evenementen, incidenten, werkzaamheden en bijzondere transporten
- bij calamiteiten zorgen dat de hulpdiensten hun werk kunnen doen en dat de vaarweg snel weer vrij is
- controleren van verlichting, boeien en borden langs de vaarweg •controleren op vervuiling en gevaarlijke obstakels, opruimen én het opsporen van veroorzakers
- hulpdiensten ondersteunen bij opsporing, zoals bij vermiste personen
- meten en communiceren van diepte van de vaargeulen, zodat schippers weten met hoeveel lading ze kunnen varen
- zomers recreatievaart voorlichten over veilig varen en zwemmers wijzen op gevaren van stroming en scheepvaart.
De Provincies:
De schepen van Provinciale Waterstaat in de verschillende provincies zijn een bekende verschijningen op de rivieren, kanalen en meren. De medewerkers geven voorlichting, inspecteren de vaarwegen, zorgen voor begeleiding en schieten te hulp bij incidenten. Ze dragen bij aan vlot en veilig scheepvaartverkeer en een schoon watermilieu.
Als buitengewoon opsporingsambtenaar (BOA) zijn ze bovendien verantwoordelijk voor het handhaven van wet- en regelgeving op het (provinciale) water.
Andere taken zijn:
- scheepvaartverkeer begeleiden bij onder andere evenementen, incidenten, werkzaamheden en bijzondere transporten
- bij calamiteiten zorgen dat de hulpdiensten hun werk kunnen doen en dat de vaarweg snel weer vrij is
- controleren van verlichting, boeien en borden langs de vaarweg
- controleren op vervuiling en gevaarlijke obstakels, opruimen én het opsporen van veroorzakers
- hulpdiensten ondersteunen bij opsporing, zoals bij vermiste personen
- meten en communiceren van diepte van de vaargeulen, zodat schippers weten met hoeveel lading ze kunnen varen
- zomers recreatievaart voorlichten over veilig varen en zwemmers wijzen op gevaren van stroming en scheepvaart.
Naast de politie, provincies en Rijkswaterstaat zijn er nog een aantal vaarwegbeheerders die ook handhavend op kunnen treden. Dit zijn onder andere
- De Waterschappen. De verschillende waterschappen zijn verantwoordelijk voor het waterbeheer en de waterkwaliteit in hun gebied. Zij handhaven vooral op milieuwetgeving en vergunningen, bijvoorbeeld voor aanlegplaatsen of steigers.
- Lokale vaarwegbeheerders zoals verschillende gemeentes en provincies. Zij handhaven op de door hun beheerde vaarwegen.
- De verschillende havenbedrijven, zoals bijvoorbeeld Havenbedrijf Rotterdam en Havenbedrijf Amsterdam. Ook zij zijn bevoegd tot handhaven in het desbetreffende vaargebied.
Waar wordt het meest op gelet?
De verschillende handhavers letten erop dat de wet- en regelgeving wordt nageleefd. Dat is dus heel breed. Toch zijn er een aantal belangrijke zaken waar veel op gelet wordt, en die je als vaarweggebruiker gewoon moet naleven om geen boete te krijgen. Onder andere je plaats op de vaarweg is belangrijk. Er zijn veel wateren waar een verplichting geldt om stuurboordwal te houden. Ook voldoen aan de eisen om snel te mogen varen en nooit en te nimmer te snel varen!, aanwezigheid van het vaarbewijs, het aan boord hebben van reddingsvesten en regelgeving omtrent varen met slecht zicht zijn veel voorkomende zaken waar actief op wordt gehandhaafd.
Een handig overzicht van de basisregels en vaartips vind je op de ‘Vaarbewaarkaart’ die je gratis kunt downloaden via ‘Varen doe je Samen!’
Goede, veilige vaart!
